Kanuni döneminde şehzade sancağı uygulaması neden değiştirildi?

Şehzadelerin sancaklara gönderilmesi, onların kendi bölgelerinde askeri ve idari güç elde etmelerine olanak tanıyordu. Bu durum, padişahın ölümü sonrasında taht kavgalarının şiddetlenmesine yol açıyordu. Kanuni'nin oğulları Şehzade Mustafa, Bayezid ve Selim arasındaki mücadel eler, bu riski somut olarak göstermiştir. Özellikle Şehzade Mustafa'nın isyanı ve ardından idamı, merkezi otoriteyi tehdit eden unsurları ortadan kaldırmak için şehzadelerin İstanbul'a yakın tutulmasını gerekli kılmıştır.

Kanuni dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun merkezi yönetiminin daha da güçlendiği bir süreçti. Şehzadelerin sancaklardan uzaklaştırılarak sarayda eğitim görmeleri, onların doğrudan padişahın kontrolü altında yetişmelerini sağlamıştır. Bu sayede, taşrada oluşabilecek muhalefet odaklarının önüne geçilmesi hedeflenmiştir.

Devşirme kökenli sadrazamların (örneğin Pargalı İbrahim Paşa, Rüstem Paşa) yönetimdeki ağırlığı artmıştır. Bu durum, şehzadelerin taşradaki siyasi ve askeri gücünü kısıtlayarak, merkez bürokrasisinin etkinliğini artırmıştır. Şehzadelerin sancaklardan çekilmesi, onların devlet işlerinde daha pasif bir rol almalarına neden olmuştur.

Şehzadelerin bulundukları sancaklarda halk ve yerel askerler üzerinde karizma oluşturmaları, zaman zaman merkezi yönetime karşı potansiyel bir tehdide dönüşebiliyordu. Örneğin, Şehzade Bayezid'in babası Kanuni'ye karşı giriştiği ayaklanma, şehzadelerin taşrada kontrol dışı hareket edebileceğini göstermiştir.

Sancaklara gönderilen şehzadelerin maiyetindeki masraflar ve taşrada oluşturdukları idari yapı, ekonomik bir yük oluşturuyordu. Ayrıca, şehzadelerin sürekli olarak sancak değiştirmesi, yerel yönetimde istikrarsızlığa neden olabiliyordu.