Şehzade mustafa payitahta yürüdü mü?

Osmanlı tarihinin en tartışmalı olaylarından biri olan Şehzade Mustafa'nın hayat hikayesi, taht mücadelesinin trajik sonuçlarını gözler önüne seriyor. Kanuni Sultan Süleyman'ın en büyük oğlunun talihsiz kaderi, tarihsel gerçekler ile sembolik anlamlar arasındaki ince çizgiyi anlamak için önemli ipuçları barındırıyor.

21 Kasım 2025

Şehzade Mustafa'nın "Payitaht Yürüyüşü" Tarihsel Bir Gerçeklik mi?


Osmanlı tarihinde Şehzade Mustafa'nın (I. Süleyman'ın oğlu) "payitahta yürüdüğü" iddiası, tarihsel kayıtlarda doğrudan yer alan bir olay değildir. Ancak bu ifade, 1553 yılında yaşanan ve sonu ölümle biten olaylar zincirini sembolik olarak tanımlamak için kullanılabilir. İşte detaylı açıklama:

1. Tarihsel Arka Plan:


  • Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman'ın Mahidevran Sultan'dan olan en büyük oğluydu ve Amasya Sancakbeyi olarak görev yapıyordu.
  • Dönemin siyasi ortamında, Hürrem Sultan ve onun çocukları (II. Selim vb.) ile rekabet içindeydi. Sadrazam Rüstem Paşa'nın da etkisiyle, babası Kanuni'ye isyan hazırlığı içinde olduğu söylentileri yayıldı.

2. Konya Ereğlisi'ndeki Buluşma ve Sonuç:


  • 1553'te Kanuni, İran Seferi (Nahçıvan Seferi) sırasında oğlu Mustafa'nın kendisini ziyaret etmesini emretti. Ordugah, Konya Ereğlisi'nde kurulmuştu.
  • Şehzade Mustafa, babasının ordusuna katılmak için Amasya'dan yola çıktı ve ordugaha ulaştı. Bu, bir anlamda "payitahtın (tahtın) bulunduğu yere yürüme" olarak yorumlanabilir, ancak teknik olarak İstanbul'a bir yürüyüş söz konusu değildi.
  • Ancak Mustafa, babasının çadırına girdiği anda, Kanuni'nin emriyle cellatlar tarafından boğularak idam edildi. Bu olay, halk ve ordu arasında büyük bir şok ve üzüntü yarattı.

3. Sembolik Anlamı:

  • "Payitahta yürüdü" ifadesi, Şehzade Mustafa'nın taht için hak iddia etmesi veya tahta yaklaşması şeklinde metaforik olarak kullanılır. Ancak fiziksel bir yürüyüşten ziyade, siyasi bir hamle olarak değerlendirilir.
  • Bazı tarihçiler, Mustafa'nın popülerliği ve askerlerin desteği nedeniyle Kanuni'yi tehdit ettiğini, bu nedenle önleyici bir darbe olarak idam edildiğini savunur.

4. Kaynaklar ve Tartışmalar:

  • Olay, dönemin tarihçileri like Gelibolulu Mustafa lî ve Peçevî İbrahim Efendi tarafından kaydedilmiştir. Ayrıca Batılı elçilerin raporlarında da yer alır.
  • İdamın ardından Anadolu'da isyanlar çıkmış ve Şehzade Mustafa için mersiyeler yazılmıştır, bu da halk nezdindeki etkisini gösterir.

Sonuç:

Şehzade Mustafa, İstanbul'a fiziksel bir yürüyüş gerçekleştirmemiştir; ancak Konya Ereğlisi'nde babasının ordusuna katılması, taht mücadelesinin bir parçası olarak görülür ve bu süreç trajik bir idamla sonuçlanmıştır. "Payitahta yürüdü" ifadesi, daha çok onun siyasi hedeflerini ve ölümünün yolculuğunu sembolize eder.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Osmanlı Şehzadeleri Dönemleri ve Hayatları
Osmanlı Şehzadeleri Dönemleri ve Hayatları
Şehzade Cihangir Dönemi ve Hayatı
Şehzade Cihangir Dönemi ve Hayatı
Şehzade Süleyman Dönemi ve Hayatı
Şehzade Süleyman Dönemi ve Hayatı
Şehzade Camii Mimari Özellikleri
Şehzade Camii Mimari Özellikleri
Şehzade Bayezid Dönemi ve Hayatı
Şehzade Bayezid Dönemi ve Hayatı
;